Ovogodišnja realizacija projekta Razlike, uslovljena koronavirusom, globalnom pandemijom bolesti kovid-19, i krizom koja ih neminovno prati, vidno otežava, pomera i čak odlaže svekolike vidove komunikacije, a naročito one u kojima je akcija/interakcija direktan vizuelni doživljaj ili suštinski bitan privid. Postavlja se pitanje da li je proces interkulturalnih dijaloga, u kontekstu razlika, upravo danas dislociran sa doživljaja na opšte mesto globalnog razumevanja. Da li se time relacija istraživačkog procesa sublimira u novi oblik i funkciju? U tom smislu, izostajanje ambijenta i akcije u produkciji izložbe projekta Razlike poprima novi oblik umetničkog dela i radovi se realizuju u štampanoj formi, dakle u vidu knjige. Prezentacija ovogodišnjeg projekta okrenuta je ka digitalnom mediju, fotografiji i videu, autonomno predstavljenim u ARTBOOK formatu Razlike.

OPŠTI KONCEPT PROJEKTA
Realizacija projekta Razlike odvija se na godišnjem nivou, aktivno, kroz diskusije i izložbe angažovanih profesora i studenata koji učestvuju u projektu. Svi učesnici mogu da se izraze kroz praktične radove i teoretske sadržaje. Predmet istraživanja podleže аnаlizi i rеаlizаciјi, uz praćenje principa prisutnih u sаvrеmеnој izlаgаčkој prаksi, i afirmaciju prоcеsa еkspеrimеntаlnih činilacа u umеtničkom stvaralaštvu. Projekat je оtvоrеn za umеtničke, društvene, sоciјаlne i pоlitičke fоrme izrаžаvаnjа.
Značaj projekta Razlike zasniva se na svojevrsnom sjedinjavanju svih umetničkih oblasti, na učestvovanju sva tri departmana Akademije umetnosti, i njihovoj međusobnoj interakciji. Uspоstаvlјаnjеm rеlаciја izmеđu umеtničkih kаtеgоriја, projekat оtvarа pоlје za еkspеrimеntаlnо-istrаživаčki proces, i usredsređen je na intеrаktivnоst, intеrdisciplinаrnоst, multimеdiјаlnоst i nоve tеhnоlоgiјe.

Prof. dr um. Goran Despotovski, autor projekta

PROJEKAT RAZLIKE / THE DIFFERENCES PROJECT
Akademija 45 / Academy 45
Univerzitet u Novom Sadu – Akademija umetnosti / University of Novi Sad – Academy of Arts
15 GODINA PROJEKTA RAZLIKE / 15 YEARS OF THE DIFFERENCES PROJECT

Autori:
dr um. Goran Despotovski
dr Dijana Metlić

Autori monografije PROJEKAT RAZLIKE: PERFORMANS I INSTALACIJA, Goran Despotovski i Dijana Metlić, veoma stručno, sistematično i korisno, obradili su teorijske aspekte ovih umetničkih pojava i uočili nekompatibilne odnose između novih formi vizuelnog izražavanja, nastavnih programa i odjeka te nastave u studentskim radovima. Došli su do zaključka da je potrebno u obliku knjige podsetiti kako su praksom verifikovane novine u vizuelnom svetu, kako su postepeno podržavane nove izražajne forme i kako se tragalo za zadovoljavajućim rezultatima na Akademiji gde predaju. Vremenom, ovi eksperimenti, vezani za pitanja dihotomija i antinomija identiteta, političkog angažmana, ekologije, nomadizma, društvenih problema, prirodnih i/ili industrijskih materijala, ready made-a, svetla, zvuka, videa, fotografije, kompjutera, ukidanja nedemokratskih hijerarhija i slično, postali su jedna od najvitalnijih grana Akademije umetnosti koja povezuje sva tri departmana i sjedinjuje sve umetničke oblasti, suštinski sprovodeći interdisciplinarnost u simbiozi rada studenata i profesora, sa velikim brojem saradnika a često i sa gostima iz zemlje i regiona. Ovaj vid stvaralaštva uticao je bitno na kompletnu novosadsku vizuelnu scenu, o čemu svedoči ova knjiga sa odličnim prikazima svih pojedinačnih i grupnih dostignuća, kao dragocen podsetnik na mnoga ostvarenja nekada mladih a sada etabliranih umetnika, posebno osvedočenih kroz realizacije performansa i instalacija.

Irina Subotić, profesor emeritus (Izvod iz recenzije)

[…] U razdoblju od kada je osnovan do danas Projekt Razlike služio je kao studentska platforma za slobodno istraživanje najadekvatnijih načina izražavanja umjetničkih ideja i koncepcija unutar koje je naglasak bio stavljen na eksperimente na području performativnih umjetničkih praksi i instalacija.
[…] Sam voditelj Despotovski ističe da se radi o imaginarnom „laboratoriju za istraživanje svih područja suvremenih umjetničkih praksi“.
[…] U podnaslovu projekta piše da se naglasak stavlja na performans i instalaciju, odnosno na suvremene medijske izričaje u kojima se umjetničko djelo više ne tretira kao estetski objekt, nego je uslijed performativno-konceptualnog obrata u svijetu u kojem je slika prestala biti važna (Žarko Paić) artefakt postalo događaj.
[…] Kroz Projekt Razlike u proteklih se petnaest godina pažnja posvećivala upravo odnosu umjetničkoga djela i suvremenoga svijeta kroz promišljanje umjetničke prakse u postmodernističkom ključu različitosti, ali i kroz istraživanje društvenog, političkog, ekonomskog i kulturološki uvjetovanog aspekta drugosti koji u kontekstu suvremenih umjetničkih teorija poput psihoanalize, feminizma ili postkolonijalne
kritike različitost promišljaju u pozitivnom ključu. Konačno, ovakvim je pristupom i zalaganjem voditelja projekta te svih sudionika niza izložbi ostvaren veliki uspjeh u kojem su zadovoljštinu za sebe mogli pronaći svi – studenti, profesori, posjetitelji te kultura sredine u kojoj se projekt odvijao.

Igor Loinjak, istoričar umetnosti (Izvod iz recenzije)